İran en az son 1000 yıldır Türklerin yönetiminde olan bir ülkedir.
İranın yönetiminde sırası ile Gazneliler , Selçuklular , Harzemşahlar , Cengiz devleti ve İlhanlılar , Timur İmp,Safevi devleti ve hanedanı , Afşar hanedanı ile Zand ve Kaçar Türk hanedanlıklarınca yöönetilmiştir. İranın yaşanabilir bölgelerinin ( yani bu günkü Gürcistan , Ermenistan ve Azerbaycan devletlerini ve kısmen bu günkü Türkiyenin bazı doğu illerinide içine alan ama esasen tüm bu günkü İranın kuzey alanları İran ortalarındaki çöllük alanlara kadar olan bölgeler )sahibi bu gün dahi Türklerdir.
İranın entellektüel birikiminin büyük bölümü , aydın okumuş nufusu , ticaret ve sanayi sermayesinin sahibi,akademisyen ve sanatcıları en iyi sporcuları , en önemli en yetkin dini adamları ve liderleri hep Türklerdir. Ülkenin bu gün ağırlıklı kimliğini oluşturan dini kimliğininin oluşturan şiilik , Sünni Osmanlının çok güçlenmesine karşılık 16. ve özellikle 17. yüzyılda Oğuz Türkü Safevi Hanedanın uygulamaları ile kazandırılmıştır.
Ülkenin yönetimini en zayıf olduğu bir dönemde- ki aynı dönemde Osmanlı sonrası Anadolu ve Rumeli Türklüğüde yok edilmek üzereydi- yani 20.yüz yılın başında İngiliz Rusya mutabakatı ile Fars kökenli hanedana teslim edilince İran Türklüğü büyük bir baskı altına girmişti.
Ama İran Türklüğü buna şartların olgunlaştığı ilk anda İSLAM DEVRİMİ ile cevap verdi.Kısmende olsa bazı haklar elde edebilmeyi bu yolla sağladı. İran İslam Devriminin arkasındaki dini kadrolar Türk Ulemaysa , İslam devriminin dayandığı insan kitleside Türklerdi. Kaldı ki Devrimin ateşi Azebaycan topraklarında ve nufusunun büyük bölümü Türk olan Tahran da yakıldı .
Bu sayede İranın Türk kimliği yeniden özgürleştirilmeye ve görünür hale getirilmeye çalışıldı. Ama özellikle 1990 lardan sonra Azerbaycanın Sovyetlerin dağılması ile Rusyadan bağımsızlığını kazanması sonucu yavaş gelişen bu İranın Türk kimliğinin güçlenmesi ve özgürleşme konusunda halkın talepleri daha da hızlandı .
Ama Türkiye de nasıl Türk kimliği aynı dönemde saldırıya uğramaya başladı ise İranda da saldırı başladı.Küresel güç bir çok önlemi arka arkaya aldı ve bu gün devrimin üzerinden 30 yıl geçtikten sonra son 5 - 6 yıldır İranın Türk kimliği yeniden saldırı altına girdi.
Son yaşanan gelişmeler bu sürecin geri döndürülmesi ve Türk kimliğinin yeniden İran çoğrafyasına hakim olabilme cabasından başka bir şey değildir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder