29 Haziran 2008 Pazar

KÜRESEL CART CURT (1*)



Serbest Ticaret ???



Bush’a göre serbest ticaret, teröristleri yenmede kullanılan bir araç; büyük zenginliği dünyanın en ücra (!) köşelerine götürmek için kullanılacak, ticareti yayarak umut ve fırsat götürülecek, böylece teröristlere darbe indirilecek.


Peki sizce serbest ticaret nedir? Çokuluslu şirketlerin-yatırımcıların daha fazla alanda, daha az denetimle yada denetimsiz, herhangi bir bölgeye az bağlı kalarak yada hiç kalmayarak hareket özelliğine kavuşması olabilir mi?

Bir dakika durun ve ikinci paragraftakilerin herhangi bir ülkede uygulandığını düşünün! Bunların küçük yerel iş yerleri, işçiler, tüketiciler vd. çevreler için yararı var mıdır? Sonuç olarak, ülke içi ve diğer ülkelerle arasında giderek artan bir ekonomik dengesizlik –gelir uçurumu- (mesela Türkiye’deki nüfus/mevduat ilişkisi nedir? - http://www.atonet.org.tr/yeni/index.php?p=1494&l=1), büyük ekonomik ve siyasi krizler, işsizlik ve yoksulluk meydana geliyor. Kısacası şirketler özgürleştikçe bedeli toplum ödemek zorunda kalıyor!...

Abd ve Serbest Ticaret

Öncelikli olarak bu politikanın çıkışına bakmakta fayda var ve bu noktada üç önemli belge görülüyor : 1992 Savunma Planlaması Rehberi (Defense Planning Guidance), 2000 Amerikan Savunmasının Yeniden Yapılandırılması (Rebuilding America's Defenses), 2002 ABD’nin Ulusal Güvenlik Stratejisi (The National Security Strategy Of United State Of America). Bu belgelerin arkasındaki isimler de dünyanın gıyabında da olsa maalesef tanıdığı isimler…

Mesela “Karanlıklar Lordu” lakaplı Dick Cheney; halihazırda Abd Başkan Yardımcısı. Daha 28 yaşında, Nixon ve Ford hükümetlerinde Savunma Bakanı olan Donald Rumsfeld’in asistanıydı. 1977 yılında Temsilciler Odasına geçti ve on yıl boyunca Wyoming’in Kongredeki tek temsilcisi olarak çarpıcı bir kariyer yaptı.

Rumsfeld; ogul Bush döneminde 2006’ya kadar Savunma Bakanı olan Rumsfeld, çok kamu görevleri dışında çokuluslu ilaç şirketi Searle için çalışmaya başlarken zamanla yönetim kurulu başkanlığına kadar yükseldi.

Ve bizlerin, Türkiye’ye geldiğinde camide gezerken delik çorabıyla hatırladığımız Wolfowitz. Paul Wolfowitz hali hazırda Dünya Bankası Yönetim Kurulu Başkanı. Kariyerine Nixon Dönemi Silah Kontrolü ve Silahlanma Ajansında başladı. Abd’nin petrol hükümranlığı ve Ortadoğu hakimiyeti konularına odaklandı. Carter Döneminde Pentagon’a geçti.





Bu üç ismin ortak özelliği her üçünün de Nixon, Ford, Reagan, baba ve oğul Bush dönemleri hükümetlerinde çalışmalarıdır. Bu isimlerin diğer bir özelliği de 1992 Savunma Planlaması Rehberi yani, DPG’yi hazırlayanlardan olmalarıdır. Yine bu belgeye katkı sunan diğer isimler Zalmay Khalilzad (Afganistan işgali sonrası Afganistan Özel Elçisi, eski Abd Bağdat Büyükelçisi), Scooter Libby, Eric Edelman (daha sonra ABD'nin Ankara Büyükelçisi) ve Colin Powell’dır. Bu kilit isimlerin üçüncü özelliği de en az çeyrek yüzyıldır birbirlerini tanımaları, birlikte çalışmaları ve gitgide yükselmeleridir.


Wolfowitz, 1982’de Akdeniz’in Ortadoğu’ya stratejik ulaşım bölgesi olduğunu ve SSCB, Afganistan’a, İran’a dört tekerlekli araçlarla ulaşırken, Abd’nin 15000 km. uzakta olduğunu ve dünyanın petrol merkezine ulaşımının güvenceye alınmasına dikkat çekiyordu. Çalışmalarını, yirmi yıldan fazla Irak Büyükelçiliği yapmış Khalilzad’la beraber sürdürüyordu.

Khalilzad, 1984 yılında bir yıllık Dışişleri Bakanlığı üyeliği ile kariyerine başlamış, Wolfowitz bu üyeliği sürekli hale çevirmişti. Afgan-Amerikalı olan Khalilzad, Sovyet Savaşı sırasında Abd Dışişlerinde danışman olarak çalışmaya devam etti. O dönemki görev, aralarında Ladin ve El Kaide’nin de bulunduğu mücahitlere silah-yiyecek vd. sağlamaktı. Khalilzad, İran-Irak Savaşında Reagen’ın danışmanıydı. Bu dönemde, görünürde Saddam ile ekonomik, el altından silah ve istihbarat satışı gerçekleştirildi.






2005 yılında Cheney tarafından ekibe personel müdürü Scooter Libby dahil edildi. Libby’nin Yale’deki politik bilimler profesörü Wolfowitz idi. Öyle ki, Libby’i 1981 yılında Dışişlerinde çalışmaya davet edende Wolfowitz idi.

Ancak ekibi tamamlayanlardan bir diğeri de Edelman idi. Edelman, 1981’de Reagen Döneminde Savunma Bakanlığına girmişti. Sonra, Dışişleri Bakanı George Shultz’a danışman oldu. Sonraki hükümetlerde de peş peşe görevler aldı.

Sonuncu kilit isim ise Colin Powell idi. Diğerleri gibi barışın sadece küresel çapta askeri üstünlüğü olan bir Abd ile mümkün olacağına inananlardan… 1986-1989 arası Reagen’ın ulusal güvenli danışmadıydı. 1989 yılında “Kapımızın önüne bir tabela koyup, üzerine ‘burada süper güç oturuyor’ diye yazmalıyız” derken; 1992’de “Abd, dünya sahnesinde bize meydan okumak isteyecek herkesi yıldırmalıdır” diyordu.





Cheney ve Wolfowitz, 1992 Savunma Planlaması Rehberi’nin “babası” olarak görülüyorlar.

Öyle ki, bu belge Abd’nin Sovyet sonrası dünya rolünü belirleyen ilk belgeydi: Tek süper güç Abd. Soğuk savaşın bitimine bağlı olarak savunma harcamalarının kısılmasını isteyenlere karşın belgenin mimarları karşı çıktılar.

Belgeye göre Ortadoğu’daki genel amaç “bölgede hakim gücü korumak ve Abd ile Batının petrol bölgesine ulaşımını gözetmek” idi. Belge ayrıca ittifak etmeyi bile reddetmesiyle yeni bir anlayışın çığırını açıyordu (İttifak anlaşmak, koalisyon ise çeşitli güçlerin bir araya gelmesiydi ve bu belge koalisyonu öngörüyordu). Öyle ki Abd, Irak’a birlikte girdiği onlarca ülkeyle koalisyon oluşturdu.

Bu belgenin bir başka yeni getirisi de “önceden saldırı” idi. En kısa anlatımıyla Irak’a bakarak bunu anlayabiliyoruz. Değindikçe daha iyi anlayacağız…

Bu belgenin bir başka yeni getirisi de “önceden saldırı” idi. En kısa anlatımıyla Irak’a bakarak bunu anlayabiliyoruz. Değindikçe daha iyi anlayacağız…

Cheney, Clinton dönemiyle Beyaz Saray’dan uzak kalmıştı.




İşte bu dönemde -1995- özel sektörde yani, Halliburton’daki başkanlığı görülür.


Aynı şekilde bu dönemde Wolfowitz’de devlet görevinden ayrılmış, sonraki sekiz yılını John Hopkins Üniversitesi İleri Uluslararası Araştırmalar Okulu (SAIS – John Hopkins Üniversitesi hakkında Bkz. SUTTON, Antony C. Amerikan Gizli Hükümeti Kurukafa & Kemikler, Çev. S.Yeniçeri, Koridor Yay., İstanbul, 2005, s.151 vd.) Dekanı olarak geçirmiştir. Bu süre içinde Wolfowitz’in ikinci bir Körfez Savaşı ve Abd yanlısı bir Irak hükümetinin kurulacağı gibi düşünceleri mevcuttu. Ancak Clinton Dönemi’nin –emperyal açıdan- ekibi pek de tatmin etmediği anlaşılmaktadır (Yinede, Clinton’un Türkiye ziyaretinde TBMM’nde yaptığı konuşmadan bazı mesajlar çıkarmak mümkün.





Khalilzad ise Rand Corporation (Mesela; Manisalı, Erol. Bıçak Sırtında Türkiye, Truva Yayınları, İstanbul, 2008, s. 48, 164-165. Perinçek, Doğu. Tayip Erdoğan’ın Yüce Divan Dosyası Haçlı İrtica, Kaynak Yayınları, İstanbul, 2008, s. 15 vd.nde görebilirsiniz)’da Ortadoğu Araştırmaları Merkezi’ni kurdu ve bu pozisyonla Taliban’a kadar uzandı. 1996’da “Taliban, İran gibi Abd karşıtı tarzda bir köktendincilik izlemiyor. Onları tanımalı, (…) ekonomik yapılanmalarına yardımcı olmalı, (…) Abd’nin Taliban ile yeniden birleşme zamanı gelmiştir” diyordu. Öyle ki, 2001’de Abd-Houston’da Taliban liderleriyle yediği yemekte milyonlarca dolarlık Unocal petrol hattı teklifinin heyecanını paylaşıyordu





1997 yılına geldiklerinde (yukarıda Clinton’un beklentileri karşılamadığı geçmişti)

Yeni Amerikan Yüzyılı Projesi (Project for the New American Century-PNAC- http://en.wikipedia.org/wiki/Project_for_the_New_American_Century) ismiyle bir grubun kurulduğunu görüyoruz: Cheney, Wolfowitz, Rumsfeld, Khalilzad, Libby gibi isimlerden sonra Peter Rodman, Paula Dobriansky, Richard Perlé, Eliot Cohen, Francis Fukuyama, Don Quayle, Henry S.Rowen, Robert Zoellick, Elliot Abrams, Richard Armitage, John Bolton ve Bruce P. Johnson’da ekipteydi. Görüş; “Abd Savunmasını Yeniden Yapılandırmak: Yeni Yüzyıl İçin Strateji, Güçler ve Kaynaklar” idi











İşte bu 2000 yılında ortaya çıkan ikinci önemli belge oldu. Kökeni 1992 yılındaki DPG’ye dayanırken amacı “Abd’nin hakimiyetini korumak, başka bir büyük-güçlü rakibin yükselişini engellemek ve uluslar arası güvenliği Amerikan çıkarlarına uygun şekilde biçimlendirme” idi.

Bu ikinci belgeyle getirilen yenilik, gücü sadece askeri güç olmaktan çıkarıp, askeri gücün yanına ekonomiyi de koymasıydı. Buna göre Abd’nin süper güç olması askeri güç, teknolojik bilgi ve dünyanın en büyük ekonomisine sahip olmasıyla alakalıdır.

Ekibe göre 90’lar (Clinton Dönemi) savunma ihmaliyle geçmişti. Ekip, Clinton’a açık bir mektup göndermiştir. Irak’a askeri müdahale gerektiğinden bahsedilmiş; Saddam’ın dünyanın petrol kaynaklarının önemli bir bölümü için tehdit oluşturduğu söylenmişti. Bu noktada yeri gelmişken hemen değinelim; oğul Bush ekip için tabir-i caizse bulunmaz kaftandı.

2000 yılındaki raporları Irak’tan sonra hedef olarak İran’ı gösteriyordu. (…) Öyle ki, Abd-İran ilişkileri iyiye doğru bile gitse, “bölgede ileri dönük güçler bulundurmak, Abd’nin çıkarları açısından önemli bir güvenlik önlemi olacaktır” deniyordu (Yani mesela, Hindistan’ın 1600 km. güneyindeki Diego Garcia’dan 70’lerden bu yana nasıl çıkmadıysak - http://en.wikipedia.org/wiki/Diego_Garcia - Irak’tan da çıkmayız;

Türkçe meali bu olsa gerek!).






Bush Kimdir?

Aslında kısmen olsa Amerikan Gizli Hükümeti Kurukafa & Kemikler başlıklı yazıda değinmiştik. Burada biraz daha açalım:

Altı yıl Texas Valiliği, dokuz yıl Texas Rangers beyzbol takım patronluğu, on yıl petrol şirket yöneticiliği yaptı. Öyle ki babası gibi enerji sektöründen geliyordu, Abd başkanları arasında ilk enerji sektörü kökenli başkan babasıydı ancak oğul Bush Döneminde, eski enerji şirketi yöneticileri, ilk kez Başkan, Başkan Yardımcısı ve Dış İşleri Bakanı oluyordu.

Bush, 1977 yılında iki petrol şirketi kurdu: Arbusto (İspanyolca, Türkçe’de çalı anlamında; Bush kelimesi de Türkçe’de çalı anlamında) ve Bush Exploration. Connecticut’ta doğan Bush, Yale ve Harvard’da eğitim gördü (gizli hükümet ile alakalı yazıyı okudunuz).

1984’te Spectrum 7 Energy Corporation, Bush’un şirketlerini başarısız olmalarına rağmen satın aldı ve Bush yeni şirketin Yönetim Kurulu Başkanı olarak yerini korudu. Aynı dönemde babasının Başkan Yardımcısı olduğunu belirtelim. 1986’da 3 milyon dolardan fazla borçlu Spectrum, Harken Energy ile birleşerek kurtarıldı ve Bush, yönetim kurulu üyesi ve danışman olarak şirkette kaldı. Suudilerle ilişkilerini de güçlendiren Bush, Suud emlak kralı Şeyh Abdullah Bakhsh’i grubuna katarak Harken’e 25 milyon dolar kazandırdı. 1989 yılında Texas Rangers takımını satın aldı. 1998’de hisselerini sattığında 14,5 milyon dolar kazanıyordu. 1994-1998 arasında Texas Valisiydi.

Vali iken şirketlerin kayrıldığı apaçık ortadaydı. Gerek şirketlere gerekse bireylere vergi indirimleri uygularken finansal yararlar sağlayan siyaset güttü. Petrol rafinerileri-kimya tesisleri gibi tesislere hava tüzüğüne uyma-uymama konusunda kararları şirketlere bıraktı. 2000 yılında Texas, toplanan vergiler açısından 49. sıradaydı. Tepedekilerin gelirleri kabarırken, Texas’daki gelir uçurumu daha da açıldı. Texas, Abd’de gelir dağılımındaki uçurum açısından üçüncü oldu. Bilindiği gibi ailece enerji sektörüyle çok yakındılar.






Üçüncü belgeden devam edelim: 2002 Ulusal Güvenlik Stratejisi. Serbest pazarlar, serbest ticaret, Abd’nin ulusal güvenlik stratejisinin kilidi, işin aslıdır.

Bush ailesi, 20 Ocak 2001’de, babasından daha emperyalist olan oğul Bush ile Beyaz Saray’a geri döndü. Yani projeler kaldığı yada yavaşladığı yerden “devam” diyordu. Kısaca, ekonomik siyaset, askerler, füzeler, jetlerle savaş aracı olacaktı.

Bush’un ilk yılında Rusya ile Balistik Füze Karşıtı Antlaşmasından tek taraflı olarak geri çekilindi, nükleer test patlamalarını yasaklayan Kapsamlı Test Yasağı Antlaşmasına karşı çıkıldı, hem Uluslararası Suç Mahkemesi hem de Biyolojik ve Toksik Silahlar Konvensiyonu protokolleri reddedildi. Askeri hakimiyet, uzayda da genişletilmeye çalışıldı.




11 Eylül olaylarıyla (Michael Moore’un Türk tvlerinde de yayınlanan “Fahrenheit 9/11” belgeselinde sorulan sorular halen yanıtlanmış değil! Resmi web sayfası için


Ayrıca, Korey Rowe, Dylan Avery ve Jason Bermas isimli üç Amerikan gencinin çektiği,

yine Türk tvlerinde de yayınlanan

“Loose Change” isimli 11 Eylül belgeselindeki sorularda cevaplanmış değil! İzlemek için - http://ivideo.wordpress.com/2006/09/22/11-eylul-gercegi-turkce-dublajli/ -


Ulusal Güvenlik Stratejisinin halka yayınlanmak zorunluluğu ortaya çıktı. Bu belge, güvenlikle alakalı gibi görünse de asıl olay “şirket küreselleşmesi” idi.

Başkan Bush, 11 Eylül olaylarından sonraki neredeyse her konuşmasında dünyayı terörden kurtarmayla ilgili cümleler kurdu; terörizm ağzında pelesenk oldu. Buna göre dünyanın selameti Abd’den geçiyordu: Özgürlük, demokrasi, serbest girişimler. “Demokrasi, gelişim, serbest pazar ve serbest ticaret umudunu dünyanın her köşesine ulaştırmak için aktif olarak çalışacağız” deniyordu. (Bugün Irak ve Afganistan’da olduğu gibi?). Ve “ya bizimlesiniz yada karşımızda” diye ekleniyordu.

Bu belgeyle Rusya’nın yeniden süper güç olmasını engellemek istenirken Çin ve Hindistan potansiyel düşman olarak tanımlanıyordu.

Soğuk Savaş’ın aksine terörle mücadele denilince herhangi bir ülke, herhangi bir grup hedef olabilir. Bu konuda yelpaze çıkarlara göre çok genişte olabilir, çok darda!...

Bu belge, denildiği gibi önceden saldırıyı öngörüyordu. Uluslararası kanunlar önleme amaçlı, önceden saldırıya izin verirler ancak belirli şartlar varsa! Mesela, Abd’yi koruma için(?!) Irak’a saldırmanın nedeni olarak söylenen Saddam’ın nükleer veya kimyasal silahlarının hiçbir zaman bulunamaması gibi… ( http://www.globalsiyaset.com/makaleler/global/nukleersilahlar.html - Kısayola bakın bakalım kimlerin elinde ne kadar nükleer bomba varmış??) Tabi ki Irak, sadece bir başlangıç!...

Abd’nin Bush Döneminde ilk savunma bütçesi 317 milyar dolar (2002) ile kendinden sonra gelen 25 ülkenin toplamından bile fazlaydı. Bütçe, 2003’de 355 milyar, 2004’de 368 milyar dolar, 2005’de 416 milyar dolar, 2006’da 419 milyar dolar oldu. 2006’da fazladan harcamalar 300 milyar doları aşarken hala daha artmaktadır. Her yıl bu rakamların %10’u Afrika’ya ayrılsa heralde Afrika’da açlık kalmazdı!... Bush’un 2008 sonunda, savaşı giderayak Irak’a komşu ülkelerden birine sıçratmasını düşünmek bile dünya için her açıdan kabus!...

Dünya’nın Farklı Köşeleri

Küreselleşmenin yoksulluğu ve eşitsizliği arttırdığı görülüyor. (…) Süreç büyük ölçüde

(bizce her halükarda) yoksulların omuzlarına yükleniyor…

Zambiya’da neler olmuştu? Yaklaşık 40 yıl önce, Zambiya halkı yarım asırdan uzun süren İngiliz sömürgesine son vermiş, ülke bağımsızlığını kazanmıştı.

Halkın, IMF ve Dünya Bankasının, İngilizlerin kaldığı yerden devam etmesine izin vermeye niyeti yoktu.







Zambiya, bağımsız olduktan sonra Afrika çöl ülkeleri arasında en zengin ikinci ülke olmuştu. 1973 petrol krizi ile ülkenin ihraç hammaddesi olan bakıra talep düşmüş, Zambiya yabancı kredicilerden borç almaya zorlanmıştı. 70’lerin başındaki 814 milyon dolarlık borç, 80’lerin başında 3,2 milyar dolara fırlamış, Zambiya’da çareyi IMF ve Dünya Bankasına yönelmekte aramıştı.

Bu kurumlar, Zambiya’nın borçlarını ödemesi için yerel harcamalarını mümkün olduğunca kısmaya zorluyordu. Hükümetin mısır ve gübre gibi ürünlerin ithalatı için fiyat desteğini kesmesi şarttı, ayrıca yerel endüstrilerini dış rekabetten korumak için kullanan vergiler gibi ithalat engellerinin de kaldırılması zorunluydu. Devlet, memurlarının maaşlarını dondurup harcamalarını kısmalıydı! Yine yatırımcıların ülkeye daha fazla para sokmasına imkan için faiz oranları üzerindeki devlet kontrolü de azaltılmalıydı.

1983-1986’da Zambiya ekonomisi yerinde saydı; ülkeye giren yabancı rakiplerle yerel işletmeler baş edemedi. Fiyat kontrollerindeki azalmalar, fiyatların tavan yapmasına ve enflasyona neden oldu. Onlu yaşlardaki çalışan çocuk sayısı arttı. Kısacası hem milli bütçe hem de ticaret açığı artmış oldu.


Zambiya’da halk baskısı sonuç getirdi ve hükümet 1987’de IMF-Dünya Bankasını bıraktı. Kredi verenler ayağa kalktılar, diğer yabancı kredicilerde paralarını geri çektiler ve bu sadece bir yıllık bir deneyim oldu. Zambiya, tüm dış kaynaklarını kaybedince hemen eski halini aldı.

IMF-Dünya Bankası, Zambiya’ya ceza olarak 1991’de daha baskılı şartlar sundu. Aynı yıl tek partili rejim sona erdirildi. Ekonomik anlamda üç temel şart özelleştirmeler, ticaret serbestliği ve tarım özgürlüğü idi: Bush hükümetinin onbeş yıl sonra Irak’ta savaşla getirdikleriyle neredeyse aynıydı!

Yabancı ürünlere konulan vergiler kaldırıldığı için hem yerel sektör rekabet edemeyerek çöktü hem de devletin vergi kaybı çok fazla arttı. IMF, 10 bin devlet memurunu işten kovdurttu; amaç devlet harcamalarını kısmaktı. Ancak böylece devletin gelir vergileri de düşüyordu. Devlet geliri, 1990-1998 arasında %30 oranında indi.

Dünya Bankası’da kamu hizmetleri için “kullanıcı ücreti” isteğini buyurdu. Halk, sağlık, su, elektrik, eğitim, vd. hizmetleri alabilmek için ücret ödemeliydi! Gelir düzeyi düşen, işsizliğin arttığı ülkede, ücretler karşılanmaz hale gelindi. 1994’de bu sistemin uygulanmaya başlanmasıyla ayakta tedavi gören hasta sayısında %60, doğum hizmetleri alan sayısında %20 oranında düşüş görüldü. Bunlara rağmen Dünya Bankası, 2004 yılında da sisteme devam edilmesini istedi.





IMF Zambiya’yı, borcunu ödemesi için insanlarını temel ihtiyaçlarından mahrum bırakmaya zorladı. Öyle ki, 1990-1993 arasındaki üç yıllık dönemde ekmek fiyatları 2 dolardan 60 dolara fırladı!... Zambiya’da tarım durdu…

1970 yılında IMF-Dünya Bankası kredileri ilk kez başladığında ülkede ömür ortalaması 49,7 yıl iken, 2001’de bu oran dünyadaki en düşük ortalama olarak 33,4 yıla düştü!

Yabancı kredi sağlayıcıların paralarını geri almak istemesi tüm bu olanların açıklamasıydı! Amaç, mümkün olan çok paranın dahili harcamalardan alınıp borca kaydırılmasıydı.

1985-2002 arasında güney yarımküredeki ülkeler, kuzeyli zengin ülkelere 280 milyar dolar civarında öderken, krediler halen devam ediyor!

Ancak güneyli insanlar, kuzeyli zengin kredicilerin paralarını geri alabilmeleri için kendilerinin, ailelerinin açlıktan, hastalıktan ölmesine, sağlık veya diğer hizmetlerden mahrum kalmasına yada hayatlarından yirmi yıl kaybetmeye razı değiller…



Öyle ki, 18 Şubat 2004’de Zambiya halkı tüm ülkede greve gitti. Zambiya’nın yeniden sömürgeleştirilmesini istemiyorlardı. Devletin, ulusal serveti özelleştirerek, ülkeyi yabancılara görmüş tepside sunduğuna; özelleştirmelerinde IMF’nin sömürge aracı olduğuna inanıyorlardı.


9 Kasım 1989’da Berlin Duvarı yıkıldı, 1991 Noel Günü (25 Aralık) Kremlin’deki kırmızı bayrak indi, ay sonunda SSCB tarihe karıştı ve Soğuk Savaş resmen sona erdi.







Devrin Rusyası’nda, -onbeş yıl sonra Irak’ta olacağı gibi- pırıltılı bir petrol sektörü ganimeti ortaya çıkıyordu; devlet tarafından yönetilen, dünyanın %5’lik petrol rezervi

(bazılarına göre %14) artık özelleşebilirdi!



Batılılar, yani Abd, dünyanın en büyük komünist ekonomisini kapitalist düzene sokabilmek için ağızlarının suyunu akıtarak sabırsızlanıyorlardı. Rusya ve Avrasya’da demokrasi ve açık pazar derhal sağlanmalıydı!

Rusya, 1993 yılından itibaren IMF ve Dünya Bankasından kredi almaya başladı. IMF, 719 milyon dolarlık krediyle işe koyuldu. 1993-1994’de toplam 2 milyar dolar, 1995’de 3,6 milyar, 1996’da 2,5 milyar, 1997’de 1,5 milyar, 1998’de 4,6 milyar dolar aldı ve aynı yıl Rus ekonomisi çöktü. Ertesi yıl 1999’da yaklaşık 500 milyon dolarlık son kredisini aldı ve bir daha da kredi almadı.

Komünist Rus ekonomisinin dönüşümü çok hızlı ve öfkeli olmuştu. Şok fazla ama tedavi çok azdı. IMF, en kötü ekonomik gerilemelerden birine öncülük etmişti!...

IMF, bütün fiyat desteklerinin kaldırılmasını istedi; fiyatlar tavan yaptı. Birikimler çabucak tükenince enflasyon %520 dolaylarında arttı. Milyonlarca insanın birikimleri bir gecede yok oldu. IMF, devletin mali frene basmasını istedi ve bu devasa bir buhrana neden oldu. 4 yılda gelir düzeyi %50 düştü. Ardından hızlı bir özelleştirme dizisi başladı. Ancak bir firma kapandığında on firmada onu izliyordu. 1992-1998 arasında çıktı %40 azaldı, Rusya rekabet edemiyordu.

Sovyetler yıkıldığında nüfusun sadece %2’si yoksulluk sınırı altındayken, bu oran reform (?) sonrası %50 arttı! Erkeklerin ömür ortalaması 65,5 yıl iken, 57 yıla düştü.



IMF ve Dünya Bankası, yabancı şirketlerin petrol kaynaklarına ulaşabilmesi için Rusya’nın kanunlarını yeniden yazmıştı. Halliburton, Rusya, Azerbaycan, Gürcistan ve Kazakistan’da; Chevron, Rusya ve Kazakistan’da; Bechtel, Rusya, Azerbaycan, Gürcistan, Kazakistan ve Türkmenistan’da idi. Total, Exxonmobil ve Enron diğer şirketlerdi.

Rusya’ya uygulananlar ile 2003 Irak işgali ile Irak’a uygulananlar arasında pek bir fark yok. Gerek Rusya gerekse Irak’ta ekonomi devlet elindeydi. İkisi de bir gecede pazar kontrolüne geçti. İkisinde de yüzeye yakın petrol yatakları vardı. İkisi de Abdli şirketler için birer pazardı ve kanunları değiştirildi.

Rus araştırmacılardan Boris Kagarlitski, 10 Eylül 1998’de Beyaz Saray Bankacılık Komitesinde “IMF’nin (…) başında oturanların asıl amacı Rusya’nın başarısı değil, Batılı finans dünyasının zenginliği olabilir; krizimiz sayesinde çok büyük paralar kazandıklarını biliyoruz. Şimdi Batıda ihtiyacımız olan tek şey var; bizi rahat bırakmaları. Yardım sağlama görüntüsü altında bize empoze ettikleri ekonomik politikalar bizi harap ediyor ve bu sona ermeli” diyordu.

Rusya’nın şansızlığı o günkü devlet adamları ile ekonomisinin tam olarak çökertilmesi idi








ancak Rus derin devletinin Putin gibi birini ve ekibini çıkarması da Rusya’nın şansı oldu. İki ülkenin benzerlikleri burada görülmüyor ve Irak için her ikisini de söylemek

halihazırda imkansız!...


Hiç yorum yok: